Pagina's

maandag 10 december 2012

Rondleiding Prix de Rome met de Blikopeners van het Stedelijk Museum 10 oktober 2012


Rondleiding Prix de Rome  met de Blikopeners van het Stedelijk Museum 10 oktober 2012

Lange tijd fungeerde  het gebouw van de Rijksacademie aan de Sarphatistraat als kazerne voor de cavalerie. Het pand was zó kolossaal dat alleen al op de begane grond zo'n 200 paarden konden worden gehuisvest. Achter de façade van het gebouw bevindt zich dan ook een enorm complex met technische werkplaatsen, ateliers, kunstenaarsdocumentatie,  een bibliotheek en kunstcollecties. Dat dit zo is weet niet iedereen. Daarom opent de Rijksacademie bij bijzondere gelegenheden zijn deuren en worden er rondleidingen georganiseerd.

Zo'n speciale gelegenheid diende zich aan op 10 oktober 2012.  Op die dag werd in een persbericht bekend gemaakt dat de organisatie van de Prix de Rome vanaf 1 januari 2013 wordt overgedragen aan het Mondriaan Fonds. Hiermee komt een eind aan een lange periode van samenwerking tussen de Rijksacademie en de Prix de Rome.  Het afscheid van de traditionele huisvesting van deze prijs was een mooi moment om terug te blikken op de geschiedenis van de Prix de Rome.  Een week lang werd een aantal  rondleidingen door het gebouw van de  Rijksacademie georganiseerd. Zo ook voor een groep jonge Blikopeners van het Stedelijk Museum.

In de hal van de Rijksacademie werd de groep opgewacht. Er werd verteld dat Koning Lodewijk XIV in 1666 de Prix de Rome instelde. De winnaar van deze prijs ontving een stipendium waarmee de kunstenaar gedurende vier jaar aan de ‘Académie de France’  in Rome kon werken. Tijdens de Franse Bezetting voerde koning Lodewijk Napoleon in 1808 de Prix de Rome ook in Nederland in.

Vanaf 1870 werd de Prix de Rome georganiseerd door de Rijksacademie en dit was ook de plek waar tot voor kort de deelnemende kunstenaars gedurende drie maanden aan hun inzending voor deze kunstprijs konden werken. Doordat de Rijksacademie is uitgerust met een veeltal technische werkplaatsen biedt het de mogelijkheid te experimenteren met ieder denkbaar materiaal en alle mogelijke technieken. Gedurende anderhalf uur was er gelegenheid om de werkplaatsen te bezoeken.

De rondleiding ging van start in het collectie depot. Er werd verteld dat de aan de Prix de Rome deelnemende kunstenaars in vroegere tijden een vastgestelde opdracht kregen die in één week moest worden voltooid. De klassieke vorming uit die tijd is nog te zien aan de collectie kopergravures en tekeningen die hier zijn ondergebracht. Gertjan Forrer van de afdeling grafiek gaf enthousiast uitleg over grafische technieken en liet de Blikopeners om beurten met een vergrootglas naar de gravures kijken. 


De Blikopeners kijken met een vergrootglas naar grafiek in collectie depot          
Belangstelling voor  de proefversie van Ryan Gander










De volgende plek die werd bezocht was de houtwerkplaats waar het een lawaai van de jewelste was. Dit kwam door alle zaag- en schuurmachines waarmee werd gewerkt. Het was een beetje moeilijk om de uitleg over de werkplaats goed te verstaan. In ieder geval werd met grote aandacht een beroemd zebrahouten schaakspel van Ryan Gander bekeken. Dit was een goed moment om uit leggen wat Conceptual Art is.

In het beelden depot waar de rondleidig werd vervolgd, wordt een bijzondere collectie van beelden van winnaars van de Prix de Rome bewaard. Onder andere kon hier een gipsafgietsel van het werk van Wessel Couzijn bezichtigd worden. Hij won met het origineel hiervan in 1936 een gouden medaille.

Hierna volgende een bezoek aan de keramiekwerkplaats. Pieter Kemink, die hier de scepter zwaait, liet zo langs zijn neus weg vallen dat er 'iets' van Ai Wei Wei in de oven stond. Dat maakte wel indruk. Wat ook indruk maakte was een maquette van  Anouk Vogel & Johan Selbing dat speciaal voor de gelegenheid werd tentoongesteld. De vele boompjes in deze maquette zijn allemaal van keramiek.  De in deze werkplaats aanwezige 3D printer werd met eveneens met veel belangstelling bekeken en bijzonder 'cool' gevonden. 

Maquette Anouk Vogel & Johan Selbing  
Arend Nijkamp legt verfsoorten uit












Als laatste werd het verf laboratorium bezocht waar Arend Nijkamp met veel kennis van zaken uitleg gaf over allerlei soorten verf en harsen. Zo vertelde hij over een aantal nieuwe milieuvriendelijke methodes om hars te maken uit maïs en aardappelen.

Daarmee kwam er een eind aan de rondleiding. De Blikopeners zelf vonden een leuke en interessante middag.    

Tekst: Anja Marbus
Foto's: Jordi Huisman 




Guided tour 'Prix de Rome' and 'Blikopeners' Stedelijk Museum 10 October 2012


Guided tour 'Prix de Rome' and 'Blikopeners' Stedelijk Museum 10 October 2012

For many years the building of  'De Rijksacademie'  at the Sarphatistraat served as barracks for the cavalry. The building was so enormous that on the ground floor alone approximately 200 horses could be stabled. The building's facade hides a huge block containing technical workshops, studios, artists' documentation, a library and art collections. Since only very few people know about it 'De Rijksacademie' opens its doors and organizes guided tours on special occasions.

On such a special occasion presented itself on 10 October 2012. On that day a press release was issued which announced that as of 1 January 2013 the organization of the Prix de Rome will be transferred to the Mondriaan Fund. This concludes a long period of cooperation between 'De Rijksacademie' and the Prix de Rome. Saying farewell to the long standing accommodation of the price was a good opportunity for looking back on the history of the Prix de Rome. For a  week, tours of the building of  'De Rijksacademie'  were held. One of those tours was given to a group of young Blikopeners of the Stedelijk Museum.

The group was welcomed in the Rijksacademie's great hall and  A brief overview of the history of the Prix de Rome was given. King Louis XIV instituted it in 1666. The recipient of this award received a stipend which enabled the artist to work  for four years at the 'Académie de France' in Rome. In 1808, during the French occupation of the Netherlands King Louis Napoleon introduced the Prix de Rome in the Netherlands.

Starting in  1870, the Prix de Rome was awarded by 'De Rijksacademie' and until recently this was also the place where the participating artists could  work for three months on their submission for this art prize.  Because 'De Rijksacademie'  possesses a large number of technical workrooms it can offer the artists the opportunity to experiment with every conceivable material and all possible techniques. During the tour there was ample opportunity to have a good look at the workrooms.

The tour started in the collection depot. It was explained that in earlier times the artists that were participating in the Prix de Rome contest had to complete a prescribed commission within a week. The classical education from that time can still be seen in the engravings and drawings collection which is retained here. Gertjan Forrer of the graphics department explained with great enthusiasm the graphic techniques that were used and allowed the group members  to inspect the carvings with a magnifying glass.

The Blikopeners inspect the graph collection with a magnifying glass      
Interest in the trial version of Ryan Gander's work of art

The next place that was visited was the wood shop where the group was received with an enormous amount of noise. This noise was caused by a great number of running  sawing and sanding machines and therefore it was not easy to follow the explanation about the  workshop. One of the exhibits on display which drew much attention was the famous zebra wood chess game of Ryan Gander. This was a good opportunity to explain the meaning of Conceptual Art.

Next the tour visited the sculpture depot which houses an extraordinary collection of sculptures of recipients of the Prix de Rome. One of the works of art that could be viewed here was a plaster cast of a creation of Wessel Couzijn. The original thereof brought him  a gold medal as a reward in 1936.

Then followed a visit to the pottery workshop. Pieter Kemink, who is the chief of this department, casually mentioned that there was 'something' of Ai Wei Wei in the oven. Of course that made quite an impression. Also impressive was a scale model of Anouk Vogel and Johan Selbing that was especially exhibited for the occasion. There were many trees in this model, all of them made of ceramics. The 3D printer that was present in this workshop was also viewed with great interest and deemed 'very cool'.


Arend Nijkamp explains about  different kinds of paint 
Maquette Anouk Vogel and Johan Selbing                                                        





       





The last visit concerned the paint laboratory where Arend Nijkamp gave a very knowledgeable explanation about many different kinds of paints and resins. He explained about some new environmentally friendly methods to make resin from corn and potatoes.


This concluded the tour. The Blikopeners themselves very much enjoyed the interesting afternoon and thought it was fun. 

Text: Anja Marbus
Photos: Jordi Huisman








zondag 4 november 2012

Patrick van Caeckenbergh


They say that Belgian artist Patrick van Caeckenbergh lives like a hermit.  But this is not the way he perceives it, like he mentioned in an interview some time ago. He does lead a very solitary  life in a small Flemish village, but his fellow villagers are extremely fond of him.  This works both ways, as becomes clear every September when he organizes a procession through the village,  a homage to the village and its inhabitants.

To stay close to the most recent theme he is working on: Patrick van Caeckenbergh is an avid collector, which manifests itself by the gathering of knowledge. Knowledge about himself and knowledge about the earth and life in general has his preference. In trying to grasp what the world is about, he is a voracious reader of popular scientific books and magazines.

When he finds images of interest while consulting encyclopedias, atlases or other means of reference, he cuts them out  and arranges them in similar catagories after which he assembles his collection of cut-outs in collages, sculptures and books crafted by hand.

In this way he collected images of all kinds of parrots and created a magnificent collage titled “The oracle of parrots from the Gods”. I  made a scan of the collage depicted below which does not do it much justice.  But when you take a good look you can see an enormous quantity of parrots quietly sitting on the shore or fluttering around.  
















In this piece of art, representing a tree of life, which is dedicated to the phenomenon of facial blushing,  van Caeckenbergh made use of his extensive collection of cut-outs of blushing cheeks.

woensdag 12 september 2012

Maartje Folkeringa


Maartje Folkeringa houdt ervan om personen te observeren. Ze kijkt graag naar hoe mensen zichzelf aan de buitenwereld willen laten zien en naar de manier waarop ze met elkaar communiceren. Wat haar daarbij vooral interesseert is dát wat onuitgesproken blijft en wat spanning en conflicten  veroorzaakt. Het is de bron van haar inspiratie en het levert in haar beeldend werk enigszins ongemakkelijke personages op.


De eerste drie maanden van 2010 verbleef Maartje Folkeringa als artist-in-residence op Curaçao  waar ze niet alleen aan haar eigen project werkte maar ook les gaf aan talentvolle kinderen. Ze deed dit bij 'The Curacao Center of Contemporary Art' oftewel het 'Instuto Buena Vista'. Voor de website van Kunstbeeld schreef ze gedurende haar verblijf een gastblog.


Maartje Folkeringa maakt sculpturen die verschillend van formaat zijn. Ze zijn óf juist zo groot dat je er tegenop moet kijken, óf ze passen in één hand. Wat ze gemeen hebben is dat ze even gedetailleerd als ruw zijn. Behalve de inhoud en voorstelling zijn materiaal en vorm voor haar even belangrijk. En dat is duidelijk te zien.


Haar beelden maakt ze van polyurethaan (een soort hard schuim), plasticine (gekleurde zachte boetseerklei), was, papier, glitter,textiel,verf, krijt en fimoklei ( een bakbare kleurige kunststofklei). Soms laat ze haar beelden staan in de resten van haar werkproces zodat de schuimvloksnippers deel uitmaken van het kunstwerk.

Behalve sculpturen maakt Maartje Folkertinga ook assemblages, foto's en tekeningen. Vanaf 10 juni t/m 21 oktober 2012 heeft ze een solotentoonstelling in het Museum Jan Cunen in Oss

maandag 13 augustus 2012

Bodys Isek Kingelez


Wat ik zo leuk vind aan Bodys Isek Kingelez  is dat hij met een kinderlijk enthousiasme werkt aan de maquettes voor zijn ideale stad. Met priegelige precisie maakt hij kleurrijke bouwsels van karton, papier en plastic. Zo ontstaat een zelfbedachte wereld waarin aan alles is gedacht en waar alles klopt.


























   


Bij de geboorte van Bodys Isek Kingelez, in het voormalig Belgisch Congo, kreeg hij de naam Jean-Baptiste. Hierbij moeten zijn naamgevers een vooruitziende blik gehad hebben want er zijn nogal wat kunstenaars met deze naam. 

Bodys Isek Kingelez woont en werkt in Kinshasa, de hoofdstad van de republiek Congo. Deze stad is een grote inspiratiebron voor hem en hij gebruikt de stad dan ook voor de bouw van zijn maquettes. Dat doet hij overigens niet alleen in figuurlijke zin maar ook letterlijk. Afval dat hij in Kinshasa op straat vindt, zoals stukjes plastic folie, kroonkurken en hoedenspelden verwerkt hij op vindingrijke wijze.

Door bestaande gebouwen uit Kinshasa opnieuw te rangschikken en door het toevoegen van fantasiegebouwen ontstaat een nieuwe samenhang. Op deze wijze creëert Bodys Isek Kingelez zijn eigen wereld die door te refereren aan de bestaande werkelijkheid tóch herkenbaar is.


Er schuilt idealisme achter het maken van deze futuristische steden. Kinshasa is vervallen en verpauperd. Bodys Isek Kingelez heeft zo zijn eigen ideeën over hoe de stad mooier en meer leefbaar zou kunnen worden. Daarom ontwerpt hij graag gebouwen die hoog en glanzend zijn en vrolijk gekleurd. Gebouwen die de stad meer allure zouden kunnen geven. Zijn hoop en bedoeling is om met het maken van zijn zorgvuldig overdachte ministeden meer invloed op het leven te hebben. Al met al ontwierp Bodys Isek Kingelez meer dan 300 gebouwen. 


Bodys Isek Kingelez werd 'ontdekt' door André Magnin die hem uitnodigde naar Parijs te komen om daar deel te nemen aan de tentoonstelling 'Les Magiciens de la Terre'  Dat was in het Centre Pompidou in 1989. Het was hier voor het eerst dat westerse en niet-westerse kunstenaars hun werk samen in één ruimte  tentoonstelden. Er is een filmpje bewaard gebleven met de impressie van de voorbereidingen.  Bodys Isek Kingelez  is hier jammer genoeg niet in te zien maar het maakt het kijken naar het filmpje niet minder de moeite waard.

Hier nog een (moeilijk te openen) link naar een aflevering van R.A.M. waar bijna aan het eind (35'36'' ) Bodys Isek Kingelez iets vertelt over zijn werk.



dinsdag 6 maart 2012

Peter Zwaan

         
Beeldend kunstenaar Peter Zwaan maakte een serie sculpturen die hij de titel 'illusies van gemuteerde vis' gaf.  Zijn 'gemuteerde vissen' zijn combinaties van gebruiksvoorwerpen en vissen met menselijke trekjes. Hiermee creëerde hij een geheel nieuwe diersoort.  

De vissculpturen werden vooral door kunstminnende particulieren aangekocht. Dat is begrijpelijk want zijn kunstwerken zijn zeer de moeite waard . Aan de andere kant is het jammer omdat het hierdoor niet voor een groter publiek zichtbaar is.

Gelukkig gaf de bedrijfsorganisatie 'Deloitte' opdracht voor het maken van een kunstwerk voor het bedrijfsrestaurant op de 44e verdieping van de Maastoren in Rotterdam.

Peter Zwaan maakte voor het restaurant een 'vorkvis' van 7 meter lang en 150 kilo zwaar. De sculptuur werd gemaakt van hout, glasvezel, polystyreen, polyester, acryl, polyurethaan en epoxy. Ook gebruikte hij bladaluminium waarmee hij de 150 schubben van huid voorzag.  


Het maken van de 'vorkvis' nam anderhalf jaar in beslag en de sculptuur werd 1 december 2011 onthuld.   Ap Verheggen maakte een film over het ontstaan van het kunstwerk.

Ook de VPRO besteedde aandacht aan de 'vorkvis'. In deze podcast van de Avonden is te beluisteren hoe  Peter Zwaan over zijn werk vertelt.


zondag 4 maart 2012

Stephan Balkenhol



Hoe Nederlands 'Balkenhol' ook klinkt, de beeldhouwer Stephan Balkenhol is een geboren en getogen Duitser. Hij woont en werkt in Karsruhe waar hij hoogleraar is aan de 'Staatliche Akademie der Bildenden Kunst'.

Hoewel hij ook met andere materialen werkt zijn de beelden van Stephan Balkenhol meestal gemaakt uit populierenhout. Deze houtsoort is licht maar ook taai. Blijkbaar vormt die taaiheid geen echte belemmering want het wordt veel gebruikt. Van luciferhoutjes en sinaasappelkistjes tot klompen. En beelden dus.

De beelden stellen mensfiguren voor en zijn meer dan levensgroot. Ze zien eruit alsof ze in hun geheel uit de stam van een boom zijn gehakt. Ondanks de beschildering van het hout zijn de beitelslagen en gutsgroeven duidelijk te zien. Dat geeft de beelden de schijn niet af te zijn en dat is ook precies de bedoeling. Hiermee wil Stephan Balkenhol aantonen dat de mens, in zijn optiek, niet perfect is.

Het waterschap 'De Brabantse Delta' in Breda gaf Stephan Balkenhol in 2010 opdracht tot het maken van een beeldengroep. De groep bestaat uit vier beelden, twee man- en twee vrouwfiguren. Dit keer gebruikte hij eikenhout voor de kunstwerken. Het bijzondere is dat het hout afkomstig is van twee eikenbomen die aan de rand van het landgoed stonden waar het kantoor van het waterschap gevestigd is. De bomen moesten plaatsmaken omdat het terrein gerenoveerd werd.

Twee van de van de vier mensfiguren zijn hier afgebeeld. Deze beelden flankeren de ingang en zijn bijna drie meter hoog.




donderdag 1 maart 2012

Patrick van Caeckenbergh

Van de Belgische kunstenaar Patrick van Caeckenbergh wordt gezegd dat hij leeft als een kluizenaar. Zelf denkt hij daar heel anders over, zoals hij ooit in interview vertelde. Hij leidt weliswaar een teruggetrokken leven in een klein Vlaams dorp maar wordt daar door de dorpsbewoners op handen gedragen. Die liefde is wederzijds. Iedere september organiseert hij de jaarlijkse processie waaruit zijn verknochtheid met het dorp en zijn bewoners blijkt.

Om maar bij het thema van de laatste paar dagen te blijven; Patrick van Caeckenberg heeft ook al een onbedwingbare verzamelwoede. Wat hij vooral verzamelt is kennis. Kennis over zichzelf en kennis over de aarde en het leven in het algemeen. Hij probeert grip op de wereld te krijgen door er zoveel mogelijk over te lezen. Vooral de populairwetenschappelijke naslagwerken hebben hierbij zijn voorkeur.

Alles wat hij in de door hem geraadpleegde encyclopedieën, atlassen en andere naslagwerken aan 'plaatjes' vindt knipt hij uit. Vervolgens rangschikt hij zijn beeldmateriaal op soort en brengt hij ze onder in categorieën. Daarna verwerkt hij zijn verzameling knipsels in collages, assemblages, sculpturen en handgemaakte boeken.

Zo verzamelde hij afbeeldingen van allerlei soorten papegaaien. Hiermee maakte hij een schitterende collage met de titel  'Het orakel of de papegaaien van de goden'. De onderstaande afbeelding van deze collage heb ik gescand waardoor de kwaliteit jammer genoeg niet fantastisch is. Maar als je goed kijkt zie je op de oever een enorme hoeveelheid papegaaien die rustig zitten of wat rondfladderen.

Ook maakte hij een levensboom die gewijd is aan het blozen. In dit kunststuk gebruikte Patrick van Caeckenbergh zijn verzameling van uitgeknipte blozende wangen.

woensdag 29 februari 2012

Joseph Cornell



Nóg een verzamelaar die zijn collecties verwerkt en er prachtige kunstwerken van maakt. Joseph Cornell. Hij leeft niet meer en werd ook niet zo oud. De hier afgebeelde 'kijkdoos'  heeft de titel Soap Bubble Box. 

Een ander kunstwerk dat hij maakte was een ode aan Clara Schumann en werd door het museum Boyman Van Beuningen een paar jaar geleden aangekocht. Het heeft de titel 'For Chiarina' en is hier ook afgebeeld. Chiarina is de Italiaanse versie van de naam Clara.  

Ik ben al heel lang een grote fan van Joseph Cornell. Dat waren de Nits ook. Zij schreven het nummer Soap Bubble Box.

dinsdag 28 februari 2012

Levinus Vincent en Mark Ryden



In de zeer vroege 18e eeuw verzamelde de Nederlandse koopman Levinus Vincent curiositeiten. Deze verzameling bestond uit dieren, skeletten, fossielen, bijzondere insecten, de mooiste koralen en prachtige schelpen.  Hij publiceerde de geëtste prenten van zijn verzameling in het boek 'Wondertoneel der Nature'.  Dit boek is zeer de moeite waard om eens te bespreken maar dat komt wellicht een andere keer.

Voor de Amerikaanse kunstenaar Mark Ryden is het 'Wondertoneel de Nature' een bron van inspiratie. Ook het natuurhistorisch museum 'La Specola' in Florence, waar vergelijkbare verzamelingen van de Medici te zien zijn maakt hem enthousiast. Ryden is óók een geestdriftig verzamelaar. Zelf noemt hij het obsessief.

Naar aanleiding van dit soort verzamelingen maakt hij schilderijen die er op het eerste gezicht mierzoet en kitscherig uitzien maar bij nadere beschouwing iets unheimisch hebben. De onschuld van een afbeelding uit een prentenboek en het vervreemdende van een akelige kinderkoortsdroom. 

maandag 27 februari 2012

Maddie


Dit is de hond van fotograaf Theron Humphrey. Ze heet Maddie en houdt er van om op dingen te staan. Theron maakt daar dan weer een foto van. Zo reizen ze samen al staand en fotograferend door vijftig staten van Amerika.