Meschac Gaba

In 1995 verliet Meschac Gaba zijn geboorteland Benin om in Nederland tijdens een twee jaar durend werkproject zijn studie aan de Rijksacademie zijn te voltooien. Gedurende deze periode werkte hij aan de eerste zaal van zijn zelfverzonnen 'Museum voor Hedendaagse Afrikaanse Kunst'. Na zijn afstuderen ontwierp Mescha Gaba voor zijn denkbeeldige museum uiteindelijk twaalf ruimtes met telkens een ander concept. Zo bedacht hij een muziekzaal, een bibliotheek, een zaal voor kunst en religie, een trouwzaal en nog veel meer.

In 2002 werd Meschac Gaba  door curator Okwui Enwezor uitgenodigd voor deelname aan de Documenta 11 in Kassel. Hier richtte hij een paviljoen in, waar een deel van het door hem bedachte museum daadwerkelijk te zien was.  Vanaf dit moment werden de meeste van zijn fictieve zalen gerealiseerd en werden ze op  verschillende locaties onafhankelijk van elkaar tentoongesteld. Uiteindelijk kwamen alle twaalf ingerichte expositiezalen in 2009 bij elkaar en was het project onder de titel 'Museum of Contemporary African Art & More'  in het museum de Paviljoens in Almere voor het eerst volledig te bezichtigen.

Bij Meschac Gaba zijn leven en werk geen gescheiden werelden, maar is alles één geheel waarbij het een met het ander in verband staat en in interactie is. Die interactie of uitwisseling is voor hem een belangrijk thema. Uitwisseling tussen mensen maar ook tussen culturen maakt hij zichtbaar in zijn werk. Daarbij maakt hij de door het westen gedomineerde kunstwereld duidelijk dat het maar eens afgelopen moet zijn met het westerse cliché dat Afrikaanse kunst persé etnografisch, spiritueel en ritualistisch is. Dit alles doet hij met een groot gevoel voor humor en dát, maar ook zijn originaliteit, is wat mij zo aanspreekt in zijn werk. Bovendien woont Meschac Gaba in Nederland en daar boffen wij maar mee.

In 2004 werkte Meschac Gaba een periode in New York. De wolkenkrabbers die hij daar zag inspireerden hem tot de serie Tresses . Letterlijk betekent het Franse woord 'tresses' haarvlechten. En daar lijken deze kunstwerken in eerste instantie dan ook op. Het zijn kunstig traditioneel gevlochten pruiken in typische Afrikaanse kleuren. Maar bij nadere beschouwing hebben de pruiken de vorm van karakteristieke en bekende gebouwen van over de hele wereld. Of zou Meschac Gaba stiekem een foto hebben gezien van het 'Beaux- Arts Ball' uit 1931? 

Het mooiste en meest indrukwekkende werk van Meschac Gaba vind ik 'Sweetness'. Een maquette van een moderne stad, helemaal opgebouwd  uit suikerklontjes. Op de Biënnale van Sao Paolo in 2006 werd dit kunstwerk tentoongesteld.

Couzijn van Leeuwen

Karton, ook wel bordpapier genoemd, bestaat uit meerdere lagen dik papier die door een officiële bordpapiermaker aan elkaar worden gelijmd. Omdat het zo stevig is wordt het vooral gebruikt als verpakkingsmateriaal. Toch kunnen er werkelijk prachtige kunstwerken van worden gemaakt. Niemand die dat beter weet dan beeldhouwer Couzijn van Leeuwen.  Omdat hij vindt dat het hem oneindig veel mogelijkheden biedt is karton is zijn favoriete materiaal.

Couzijn van Leeuwen is een kunstenaar die werkt vanuit de materie en van karton kan hij werkelijk alles maken dat hij voor ogen heeft.  Reptielen, vogels,  planten, meubels en nog veel meer.

In opdracht van het CODA museum in Apeldoorn maakte Couzijn van Leeuwen een driedelige kast  ter herinnering aan de bruikleen van de Aziatische collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Behalve de kast zelf vervaardigde hij ook de hele inhoud daarvan.  De vazen, gedecoreerde borden en andere Aziatische snuisterijen lijken wel van porselein te zijn gemaakt.  Omdat niet alle voorwerpen die hij had gemaakt in de kast pasten maakte Couzijn van Leeuwen twee bijzettafeltjes waarop hij nog twee sculpturen kwijt kon. Natuurlijk werd dit alles ook van karton gemaakt.

 Details van de inhoud van de kast. 

Couzijn van Leeuwen gebruikt karton ook wel als basis voor het verder werken in ander materiaal. Hij maakt bijvoorbeeld  van karton mallen voor de productie van keramische sculpturen.  Ook maakte hij een serie beeldjes van paarden en mensen waarvoor hij gerolde klei op golfkarton gebruikte en het daarna glazuurde met  een celadon glazuur. Celadon glazuur is vrijwel transparant en heeft een groenachtige kleur. Vroeger werd het wel gebruikt door Chinese pottenbakkers om jade te imiteren. De serie doet dan ook denken aan Chinees Keramiek.

Voor het Museum voor Religieuze Kunst in Udenoor  maakte Couzijn van Leeuwen in 2011 een grote  kerststal.

Hier vertelt hij over het tot stand komen daarvan. Het plezier spat er vanaf.  

Het werk van Couzijn van Leeuwen is van maart t/m mei te zien in Museum Boijmans van Beuningen tijdens de tentoonstelling Hand Made: Long Live Crafts. Ook is hij een van de genomineerden voor de Boellaardprijs 2013. 

Het 'Beaux-Arts Ball' New York, 1931

Het jaarlijks terugkerend evenement 'Beaux-Arts Ball' in New York werd voor het eerst georganiseerd in 1914. Het idee voor het houden van deze gigantische gekostumeerde gala's ontstond bij de 'Society of Beaux-Arts Architects', waarvan de meeste leden in Parijs aan de prestigieuze 'École des Beaux-Arts'  hadden gestudeerd.

De feesten waren thematisch. Het eerste verkleedfeest had als thema 'Venetië door de eeuwen heen', een paar jaar later gevolgd door de thema's  'Napoleon' , 'De Renaissance' en 'Noord-Afrika'. 

In 1931 was het thema  'Fête Modern- een vlammende en zilveren fantasie'. Het waren de jaren van de Grote Depressie maar dat weerhield de feestgangers er niet van om zich extravagant en spectaculair uit te dossen. Zo was er een tableau vivant van de skyline van New York te zien waarvoor een aantal architecten zich hadden verkleed als het gebouw dat ze zelf hadden ontworpen.

Zo had William F. Lamb zich vermomd als de Empire State Building en  had A. Stewart Walker  zich omgetoverd tot het Fuller Building. Het toppunt van vernuft werd toch wel gedemonstreerd door de architect William Van Alen. Hij had zich in een pak had gehesen dat het door hem ontworpen Chrysler Building voorstelde.

De bluesband 'Treat Her Right' zingt in het nummer 'Jet Black' over dit gebouw:

Eagles on the Chrysler building Look as though they'd like to speak They've seen a lot of sad sad cases They never even blinked, aw what would they think?

Nog jaarlijks wordt in New York een 'Beaux-Arts Ball'  gehouden. Dat gebeurt al bijna 200 jaar. Het Amsterdamse Architectenbal is hierop geïnspireerd. Op 20 april 2013 wordt het voor de derde keer gehouden in de Beurs van Berlage. Op deze avond wordt ook de Amsterdamse Architectuurprijs, de Gouden A.A.P. uitgereikt. Kijk hier voor het programma. 

Folkert de Jong

Styrofoam is een materiaal dat in de bouw wordt gebruikt als isolatiemateriaal. Het is een zogenaamd 'hardschuim' en oersterk. Polyurethaanschuim wordt weer voor andere doeleinden gebruikt.  Dit schuim, door kenners ook wel PU genoemd, is buigzaam en tegelijkertijd toch sterk. Ook is het vocht- en waterbestendig en dat maakt het geschikt voor matrassen, kussens en stoelzittingen. Van deze solide materialen maakt Folkert de Jong de meest fantastische beelden en installaties. Zelf zegt hij daarover dat het materiaal zo'n grote afstand neemt van de geschiedenis van de  beeldhouwkunst dat het hem veel vrijheid geeft. En dat is te zien.

Het polyurethaan maakt Folkert de Jong zelf. Het kan hierdoor vloeibaar blijven en in van tevoren gemaakte mallen gegoten worden. Ook kan hij aan het materiaal pigmenten toevoegen. Op deze wijze kan hij een aantal van dezelfde figuren maken die verschillend van kleur zijn. Dit deed hij bijvoorbeeld bij de beeldengroep 'Infinite Silence, the way things are and how they become things...' uit 2009, waarvan hier een fragment te zien is.  

De hele installatie bestaat uit drie delen en werd speciaal voor de solotentoonstelling 'The Circle of Trust' in het Groninger Museum gemaakt .

Ook snijdt en kerft hij in het materiaal waarna hij het robuust beschildert zodat de verf er vaak vanaf druipt. Soms voorziet hij zijn levensgrote beelden van gekleurde en buigzame acrylsheets en nepedelstenen. Tegenwoordig gebruikt hij ook klei.

In de beeldengroep 'The Sculptor, the Devil and the architect' heeft Folkert de Jong een zelfportret verwerkt. Naast de architect Le Corbusier en beeldhouwer Brancusi zien wij hem afgebeeld als de duivel. Het kunstwerk werd in 2010 aangekocht door het Groninger Museum. Ook het Gemeentemuseum Den Haag bezit werk van hem.

Folkert de Jong verwijst met zijn werk vaak naar bestaande kunstwerken. Dat is bijvoorbeeld te zien aan zijn harlekijnfiguren waarmee hij refereert aan Picasso.  Ook voor zijn balletdanseressen vond hij inspiratie in de kunstgeschiedenis. Hiermee borduurt hij overduidelijk voort op ´La Danseuse´ van Monet.

                            

                        

 

De kleuren die Folkert de Jong gebruikt zijn meestal vrolijk en opgewekt maar toch komen sommige van zijn beelden grimmig over. In dit filmpje legt hij uit wat zijn drijfveren zijn en wat zijn fascinatie voor de duistere kanten van het menselijk onderbewuste voor zijn kunst betekent. Ook zie je hem aan het werk.

Folkert de Jong won vele prijzen waaronder de Prix de Rome. Zijn werk werd terecht opgenomen in internationale collecties zoals Saatchi Gallery.  Ik vind hem in ieder geval geweldig.